7 Ocak 2021 Perşembe

BAFRA DA AZİZ NİKOLA BAYRAMINDAN KALAN GELENEKLER l RECEP YILMAZ

 "Çocukluğum Bafra da iş yerimizinde bulunduğu Kadı çeşmesi civarında geçti, arasta tabir edilen yerdeki iş yerlerinin büyük kısmının Sazan tavası olurdu Sazan balığı bir bütün olarak ekmek fırınlarına pişirtilirdi öyle lezzetli olurduki sazanın pullarını bile kraker diye yediğimi bilirim meğer bu sazan pişirme işi de bize ait bir kültür değilmiş sonradan Bafra ya kazandırılmış

Aralık ayı en sevilen bayram ve yortu ayıdır. Neşeli bir tespih gibi iki yılın arasındaki sınırı aşıp Ocak ayında kutlanan isim günleri, yortulara kadar sürüyor. Bir zamanlar aralık ayına, büyük halk ve dini bayram Aziz Nikolay’ın anıldığı günden dolayı “Nikulski mesets” yani Nikola ayı” [Nokul] denilirmiş.

Doğu Ortodoks inanışına göre Nikulden sofrasında sazan balığı bulunması şarttır. Efsaneye göre, Tanrı dünyayı altı aziz kardeş arasında bölüştürürken Aziz Nikolaus’a denizler ve okyanuslar düşer. Böylece o, suyun sahibi olur” – diye anlatıyor

"Yoldaşlarıyla birlikte Aziz Nikolaus denize açılmalarının birinde güçlü bir fırtına çıkar ve tekne delinir. Aziz Nikolaus dua etmeye başlar. Sonra ellerini suya uzatır ve sazan balığı çıkarır. Sazan tuzlu su balığı olmasa da, efsaneye göre durum böyledir. Aziz Nikolaus sazanla teknedeki deliği kapatır ve herkes karaya sağ sağlim geri döner. İşte bu yüzden, inanışa göre bu günde balık yenir. Aslında bu bayram bir çok şeyi sembolize eder. Sazan temizlerken, pulların yere düşmemesine dikkat edilir. İnanışa göre pulların düşmesiyle birlikte ailenin bolluğu da gider. Bir pula basarsak, hastalanırız. En büyük pulu cüzdanınıza koyarsak her zaman parayla dolu olacaktır. Halk inanışlarında sazana ve pullarına böyle farklı anlamlar yüklenir".


6 Aralık Nikulden veya Aya Nikola günü olarak kutlanır.Bir ismi daha var-Balık Aya Nikola. Bugün yortu sofrasına konan ve Aya Nikolaya adanan balıktan almış ismini. 6 Aralık, büyük Noel Perhiz zamanına denk geldiği için Ortodoks Hritsiyanları diğer günlerde hayvan eti yemiyor. Bugün bir istisna durumu yaşanıp Nikulden Yortusunda sofraya balık konur.


Nikulden için hazırlanan sazan.

Burada , sofraya konacak sazanın muhakkak taze olmasına dikkat edilir. Sazan balığı, ya pirinç ya bulgur, kuru üzüm ve çeviz ile doldurulduktan sonra bütün olarak fırına verilir. Bazı bölgelerde ise balık, hamur içinde pişirilir. Ama hazırlanmasını nasıl olursa olsun, sazan balığının muhakkak papaz tarafından kutsanması gerekiyor. Sazan balığının kılçıkları çöpe atılmıyor, yakılıyor veya gömülüyor. Yakında akar su varsa derenin sularına bırkılıyor. Balığın başındaki kılçığının nazara karşı iyi geldiği söylenir. Bundan dolayı evin kadını, bu kılçığı alıp, nazara karşı çocukların şapkalarına diker.

Aziz Nikola Bayramı'nda ise bir başka olmazsa olmaz gelenek ise Nikola (Bafrada Nokul şeklinde telaffuz edilir) çöreğidir o gün her evde içinde Ceviz ve kuru üzüm olan Nikol çöreği yapılır Ortodoksların bu güzel çöreğinin yapımı bugün Bafra da halen sürmektedir genellikle bayram arefelerinde yapılır."


Recep Yılmaz


#Μπάφρα, #Πάφρα #Πόντος #Σαμψούντα  #ΆγιοςΝικόλαος


Kaynak:

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder